FLETNIA PANA – to instrument muzyczny z rodziny aerofonów wargowych. Powstawał podobnie jak bęben równolegle w różnych częściach świata: wyspach Pacyfiku, Ameryce Płd.,Bliskim i Dalekim Wschodzie, Afryce oraz w Europie. Dawniej był to instrument pasterski, dziś to uznany instrument chętnie wykorzystywany w repertuarze klasycznym, rozrywkowym i folkowym . Na popularność fletni wpływ ma prosta budowa, niespotykana barwa dźwięku, oraz nieskomplikowana technika gry, co jest szczególnie ważne dla początkujących muzyków.
Od dawna do budowy fletni stosowano wiele materiałów np. drewno, trzcinę, glinę, kości, kamień i metal. Obecnie wraz z rozwojem technologicznym stosuje się wiele innych materiałów jak wiele rodzajów tworzyw sztucznych, szkła czy metali lekkich.
Różne były także sposoby konstruowania instrumentu. Były więc fletnie jedno-, dwu- i trzyrzędowe, z rurkami ułożonymi w linii prostej lub łukowato. Inwencja pierwszych budowniczych fletni nie była w zasadzie niczym ograniczona, nawet czystością brzmienia czy stroju.
Fragment Inkaskiej fletni wykonanej ze złota
Fletnia Pana to najstarszy dęty instrument
muzyczny świata. Technika gry polega na dmuchaniu w poszczególne rurki,
które różnią się między sobą długością czyli wysokością słupa powietrza.
Każda rurka to jeden dźwięk. Trudność gry polega na trafieniu w odpowiedni
dźwięk, a jeśli dźwięki są od siebie znacznie oddalone trudność jest
jeszcze większa. Z tego pewnie powodu dawni konstruktorzy instrumentów
chcąc ułatwić grę, wymyślili instrumenty fletowe czyli piszczałki, fujarki itp. które
składają
się z jednej rurki z otworami palcowymi, które zastępują poszczególne
rurki fletni. Początkowo flety miały podobnie jak fletnia zadęcie
krawędziowe /andyjska quena, japoński shakuhachi / później wprowadzono gwizdek czyli kanał powietrzny i okienko, które
zdecydowanie ułatwiły zadęcie. Ostateczne stadium rozwoju fletów
krawędziowych współcześnie odnajdziemy we fletach poprzecznych, a fletów
"gwizdkowych" we fletach prostych.
Dwurzędowa andyjska zampoña wykonana z trzciny
Tak więc można powiedzieć, że Fletnia Pana
została odrzucona z instrumentarium w wielu rejonach świata na rzecz
łatwiejszych w użyciu fletów. Nie mniej jednak w wielu rejonach fletnia
przetrwała do dnia dzisiejszego. Rejonami świata słynącymi z muzyki granej
na fletni są dziś kraje andyjskie: Peru, Ekwador i Boliwia oraz w Europie:
Rumunia i Mołdawia.
